Η ημέρα της Πρωτομαγιάς, αφορά λαογραφικά την εορτή της Άνοιξης, ενώ στη σύγχρονη λαογραφία, έχει κοινωνικοπολιτικό πρόσημο. Το στόλισμα του στεφανιού και οι απεργία είναι οι κύριες συμπεριφορές. Παρόλα αυτά, η εορτή της Πρωτομαγιάς έχει βαθιές αρχαίες ρίζες στην παράδοση του λαού μας και αποτελεί την κορύφωση λαογραφικών συμπεριφορών, που ξεκινούν ήδη από τις Απόκριες.
Ορισμένα από τα τελετουργικά των Αποκριών, αφορούν τον εξαγνισμό και το ξύπνημα της φύσης. Το ξύπνημα που θα ευοδώσει την μετατροπή του σπόρου σε καρπό και την αλλαγή της εποχής. Μέσα από την Μεγάλη Τεσσαρακοστή, ο λαός προετοιμάζεται για την Άνοιξη και την Ανάσταση. Πάντα το Πάσχα, δηλαδή το πέρασμα, βρίσκεται στο ξύπνημα της Άνοιξης, της ανθοφορίας και της καρποφορίας. Η αρχή που σηματοδοτεί η πολυχρωμία και η ευωδία των αισθήσεων, ακολουθείται από την καρποφορία και την παραγωγή. Ουσιαστικά οι πρώτες ημέρες του Μάϊου, αποτελούν την κορύφωση της Άνοιξης και το πέρασμα προς το δεύτερο μισό της. Θα μπορούσε καταχρηστικά αυτή η ημέρα να θεωρηθεί και ως μεταβατική καθώς ανοίγει τον δρόμο της παραγωγής των αγαθών. Είναι η περίοδος που επίσης κορυφώνονταν τα Ανθεστήρια.
Το μαγιάτικο στεφάνι είναι στολισμένο με τα πολύχρωμα άνθη και την πρασινάδα της «δεύτερης» Άνοιξης. Στο δεύτερο λοιπόν άνοιγμα της, η φύση γεμίζει το πράσινο με τη συνέχεια της βιολέτας και της παπαρούνας. Το μαγιάτικο στεφάνι δεν έχει τα ίδια άνθη με τον Επιτάφιο. Ακόμα και όταν η πρωτομαγιά συμπίπτει χρονικά με την Μ. Εβδομάδα, το μαγιάτικο στεφάνι, στολίζεται αργότερα ή στην Ανάσταση. Ο συμβολισμός του είναι τιμητικός. Είναι απόδοση της καλής εύνοιας προς τον άνθρωπο από τον Θεό, είναι η χαρά του δωρήματος της φύσης, είναι ο έπαινος της προσπάθειας του ανθρώπου. Για αυτό άλλωστε βλέπουμε τα στεφάνια αρχικά στην εορτή της Θεάς Δήμητρας, έπειτα του Διονύσου. Η υποδοχή της καρποφορίας και της παραγωγής είναι η εορτή και όχι της ανθοφορίας που έχει ήδη ξεκινήσει και κορυφώνεται.
Η εκκλησιαστική παράδοση, γεμίζει την Αναστάσιμη εικόνα και τις εβδομάδες έως την Πεντηκοστή με λουλούδια. Μέσα σε αυτά βρίσκεται και ανήκει και το στεφάνι της Πρωτομαγιάς. Δεν πρόκειται για το στεφάνι των λαών. Αλλά για παράδοση που διατηρεί αρχαία ρίζα και συνοδεύει την μεγάλη εορτή της Ανάστασης. Άλλωστε η σημασία του στεφανιού, είναι συμβολική, αρχαία και την βλέπουμε σε πολλά σημεία της αρχαίας και της διατηρητέας παράδοσης μας μέσα στους αιώνες. Η καλή τύχη, η ευγονία και οι ευχές που συνοδεύει μαζί του το στεφάνι θα φέρουν όλα τα καλά στο σπιτικό που θα το κρεμάσει.
Η Πρωτομαγιά, σε ορισμένες περιπτώσεις , όπως και φέτος, βρίσκεται μέσα στην δεύτερη εβδομάδα μετά την Ανάσταση, και είναι η δεύτερη από τις επτά πριν την Πεντηκοστή. Ο λαός βρίσκεται έντονα μέσα στο κλίμα χαράς και εορτασμού παρόλο που έχει επιστρέψει στην καθημερινή σχόλη.
Η Πρωτομαγιά φέτος, συνδέεται με την κόκκινη Πέμπτη, ένεκα της σύμπτωσης της ημέρας. Η λαϊκή δεισιδαιμονία για τις επτά Πέμπτες που ακολουθούν την Ανάστασης έως την Πεντηκοστή επιτάσσει την απομάκρυνση από την παραγωγική εργασία. Οι γεωργοί δεν σπέρνουν, οι νοικοκυρές δεν πιάνουν νέα δουλειά, δεν ξεκινούν νέα ταξίδια. Παράδοση που βλέπουμε σε πολλές και διαφορετικές περιοχές της Ελλάδας, όπως η Σκύρος, η Αθήνα, η Θράκη, η Λέσβος, η Αίγινα, τα Δωδεκάνησα, στην Ήπειρο. Ο Δ. Λουκάτος δεν επιβεβαιώνει αυτή τη συμπεριφορά για τα Επτάνησα.
Η εθιμική συμπεριφορά του λαού, που πλαισιώνει την Πρωτομαγιά, έχει έντονο το στοιχείο του εορτασμού, της μετάβασης στην καρποφορία και της καλής τύχης. Δεν αποτελεί νέο λαογραφικό στοιχείο της σύγχρονης λαογραφίας, αλλά αποκτά επιπρόσθετο ρόλο, μέσα από την συμπεριφορά του ποικίλου, εθνικά και κοινωνικά λαού που πλαισιώνει τις μεγαλουπόλεις και εμπλουτίζει τη σύγχρονη λαογραφία.
Βιβλιογραφία
1. Δ. Σ. Λουκάτου, συμπληρωματικά του Χειμώνα και της Άνοιξης, Φιλιππότης, 1985.
2. Δ. Σ. Λουκάτου, σύγχρονα λαογραφικά, Φιλιππότης,2003.
