Η ανάθεση της προεδρίας του ΔΣ του Ελληνικού Φεστιβάλ στην Κατερίνα Σακελλαροπούλου δεν είναι επιλογή θεσμικής συνέχειας, αλλά επιβεβαίωση της πολιτιστικής ανυπαρξίας ενός καθεστώτος που δεν πιστεύει πια στην τέχνη. Είναι μια κίνηση τυπική, διοικητικά ορθή και πνευματικά κενή, ένα σύμπτωμα της κυβερνητικής κουλτούρας της Μενδώνη, που επιλέγει πάντοτε τη μετριότητα με το πρόσχημα της «σοβαρότητας».
Η τέως Πρόεδρος της Δημοκρατίας, μια φιγούρα άχρωμη και απολύτως αδρανής στην περίοδο της θητείας της, επιστρέφει για να καθαγιάσει το τίποτα. Πρόκειται για την επανίδρυση της ασημαντότητας ως θεσμού.
Στην πολιτιστική ιστορία των εθνών, ο τρόπος που επιλέγονται οι επικεφαλής των μεγάλων θεσμών δεν είναι λεπτομέρεια, αλλά καθρέφτης της σχέσης του κράτους με την ίδια του την ψυχή. Όταν στη θέση του καλλιτέχνη τοποθετείται ο δικαστικός, στη θέση του δημιουργού ο τεχνοκράτης, και στη θέση του στοχαστή ο πρώην δημόσιος λειτουργός, τότε το κράτος ομολογεί την πνευματική του πτώχευση.
Μπορεί, πράγματι, ιστορικά (απολύτως λανθασμένα) να μην τοποθετούνται καλλιτέχνες στις προεδρίες διοικητικών συμβουλίων, όμως σήμερα θα όφειλε να είναι ακριβώς αυτή η πράξη τομή: να ανατεθεί ο θεσμός της τέχνης σε κάποιον που την υπηρετεί, όχι σε κάποιον που απλώς την «εκπροσωπεί».
Η Σακελλαροπούλου, κατά τη θητεία της, δεν υπήρξε ούτε σύμβολο ενότητας ούτε έκφραση ηθικού κύρους. Υπήρξε το αποτύπωμα μιας θεσμικής κόπωσης, μιας δημοκρατίας που μιλά χωρίς να λέει τίποτα. Τώρα, επανέρχεται για να συμβολίσει τη μετάβαση του Ελληνικού Φεστιβάλ από χώρο έμπνευσης σε γραφείο πολιτιστικής διαχείρισης. Το υπουργείο, αντί να στραφεί σε ανθρώπους που θα μπορούσαν να ανανεώσουν το φεστιβάλ — σκηνοθέτες, μουσικούς, χορογράφους, ερευνητές, διανοούμενους του παρόντος — επιλέγει ένα πρόσωπο του παρελθόντος, άσχετο με το καλλιτεχνικό γίγνεσθαι, απλώς επειδή δεν ενοχλεί κανέναν. Είναι η πολιτική της μη ενόχλησης: η αισθητική μορφή της παραίτησης.
Μια κοινωνία που έχει εξορίσει τη διαφωνία και την άρνηση, αναπαράγει μόνο θετικά πρόσωπα — ανέκφραστες επιφάνειες κύρους που δεν διακινδυνεύουν τίποτα. Το κράτος της Μενδώνη προτιμά τα ασφαλή χέρια του ανενεργού συμβόλου από την ανησυχία του δημιουργού, γιατί η ανησυχία φέρει ζωή, και η ζωή απειλεί το σύστημα. Ο πολιτισμός έτσι μετατρέπεται σε τελετουργία αποστείρωσης: μια παράσταση που επιτηρεί την ίδια της την ανία.
Το Ελληνικό Φεστιβάλ, που ιδρύθηκε ως χειρονομία εξωστρέφειας, ως πράξη πολιτισμικού ανοίγματος προς τον κόσμο, διολισθαίνει σε έναν οργανισμό χωρίς κατεύθυνση, χωρίς φαντασία, χωρίς πάθος. Αν έτσι ξεκινά η δεύτερη εβδομηκοταετία του, τότε δεν πρόκειται για αναγέννηση, αλλά για παράταση της μετριότητας.
Ο διορισμός της Σακελλαροπούλου είναι το αποκορύφωμα μιας πολιτικής που θεωρεί την τέχνη επικίνδυνη και τη διαχείριση αρετή.
Η Ελλάδα δεν χρειάζεται άλλη μία τεχνοκρατική πρόεδρο. Χρειάζεται ένα πρόσωπο που να αγαπά τον κίνδυνο της τέχνης, που να κατανοεί ότι το θέατρο, η μουσική, ο χορός είναι μορφές αντιπολιτικής σκέψης.
Κάθε άλλη επιλογή είναι δήλωση φόβου — και κάθε τέτοια δήλωση επιβεβαιώνει ότι αυτή η κυβέρνηση, όσο κι αν ντύνεται με πολιτισμικό λόγο, λειτουργεί ως εργοτάξιο εξουσίας, όχι ως πολιτεία πνεύματος.
Αν το Ελληνικό Φεστιβάλ γίνεται το νέο της προεδρικό παράρτημα, τότε το μόνο που μένει να ανακηρυχθεί είναι ο θρίαμβος της ανίας.
Ήρθε η ώρα να αλλάξει αυτό το σκηνικό. Όχι από μέσα, αλλά από κάτω — από τους ανθρώπους της τέχνης, που ακόμη θυμούνται ότι ο πολιτισμός δεν υπηρετείται με χειραψίες, αλλά με τομές.
