Γράφει ο Πρωτοπρεσβύτερος Δρ Ιωάννης Μεσολωράς
Το πανήγυρι του Αγίου Γερασίμου της Κεφαλλονιάς τις 20 Οκτωβρίου στο Μοναστήρι του στα Ομαλά.
Ο καιρός αποβραδίς συννεφιασμένος, η άλλη μέραηλιόλουστη, έτσι πλήθος προσκυνητών καταφθάσανε και με τα αυτοκίνητά τους και κατακλύσανε τον τόπο. Εδώ και τα παζάρια όπως το καλοκαίρι τις 16 Αυγούστου. Οκόσμος άναψε το κερί του στον Άγιο, απέθεσε τον σεβασμό του στο Άγιο Λείψανο και κατέθεσε τον οβολότου στο παζάρι που εδώ και λίγα χρόνια έχει κατασκηνώσει απόμακρα από το Μοναστήρι σε χωράφιαπου τους παραχώρησε.
Παλιά στα πεζοδρόμια του δρόμου προς το Πηγάδι ήταν μικροί πάγκοι με μικροπράγματα, ενώ οι μποτέγες που πρόσφεραν φαγητό στους προσκυνητές ήταν μέσα στα χωράφια. Αργότερα που πλήθυναν οι μικροπωλητές ήλθαν στο δρόμο που πάει στα Τρουγιαννάτα κοντά στη Μεγάλη εκκλησία που γινόνταν οι ακολουθίες. Είχαμε παρέμβει τότε με άλλους αδελφούς και συμπαρασταθεί στον αγώνα της Ηγουμένης να φύγει από κει το οργανωμένο πλέον παζάρι από αυτά που γυρνάνε όλη τη Ελλάδα και που είχε πληθυνθεί και είχε γίνει θορυβώδες και ενοχλητικό. Είχαμε καταγγείλει τότε -1-8-2000- σε επιστολή μας στον Προέδρο της κοινότητος Σπ. Ματιάτο με κοινοποίηση στο Μητροπολίτη, το Ηγουμενοσυμβούλιο, την Αστυνομία, τον Εισαγγελέακαι τις Αδελφότητες Κεφαλλήνων …ότι « στον τόπο που προσφέρονται θυμιάματα εις οσμήν ευωδίας πνευματικής στον Ναζωραίο αναθυμιώνται καπνοί τσικνισμένων μπριζολών, σουβλακίων, λουκάνικων λες και αναβίωσαν οι θυσίες στο Δία. Στον ίδιο τόπο τα τροπάρια αμιλλώνται προς τα δημοτικά, ρεμπέτικα και άλλα άσματα των σκυλάδικων Τις ιερές εικόνεςαντικαθιστούν στους πάγκους των μικροπωλητών άσεμνες παραστάσεις που διαφημίζουν ανάλογο περιεχόμενο κασετών. Επί ξυλίνων κατασκευασμάτων καταγράφονται παράγωγα νοσηρής διεφθαρμένηςφαντασίας εν είδη ρητών “Σ’ αγαπώ μαμάκα κι ας με γέννησες μαλάκα”, “γδύσου θέλω να σου μιλήσω” για να αναφέρω τα αθωότερα αυτών».
Τότε ήταν που ήλθα σχεδόν στα χέρια με τονΛηξουριώτη πρόεδρο των Μικροπωλητών όταν μου είπεότι «εμείς φέρνουμε τον κόσμο στον Άγιο» ότι δηλ. ο κόσμος έρχεται στον Άγιο όχι να τον προσκυνήσει αλλά να ψωνίσει …. Είχαμε τότε αντιταχθεί στις επεμβάσεις αυτές των αρχόντων, που δείχνουν ασέβεια στο ίδιο τον Άγιο αλλά και στους Κεφαλλήνες που τον τιμούν. Και στο άλλο το ψευδές που είχε γραφεί στο Τύπο, ότι το Μοναστήρι εισέπραττε από τα παζάρια του Αυγούστουκαι του Οκτώβρη 92 χιλιάδες ευρώ, ενώ τα λεφτά ταέπαιρνε η κοινότητα Ομαλών. Παραπέμπουμε σε δημοσίευμά μας στο Διαδίκτυο Kefoloniapress5/11/2011 με τίτλο «Μη πυροβολείτε το Μοναστήρι».Άλλο με τίτλο «Θέλω το περιβάλλον από τον Πλάτανοκαι πέρα καθαρό, χωρίς παζάρια» Εφημ. ΗΜΕΡΗΣΙΟΣ18-8-2012. Και άλλο « Ήμαρτον Σεβασμιότατε εις τον Άγιο και ενώπιόν σας» Εφημ. ΗΜΕΡΗΣΙΟΣ 24 Αυγούστου 2000. Τελικά τα πράγματα τακτοποιήθηκαν, το παζάρι απομακρύνθηκε από το λατρευτικό χώρο, εκεί που είναι τώρα, σε ιδιοκτησία του μοναστηριού και τα ενοίκια «εισπράττει αυτός που είναι νόμιμος ιδιοκτήτης, δηλ. η μονή» όπως εισηγήθηκε σε συνεδρία του Δημοτικού Συμβουλίου ο Βασίλης Ρουχωτάς» παρά κάποιες αντίθετες απόψεις. Βλ. Δεν πέρασε η πρόταση Ματιάτου και Σάββα για το Παζάρι στον Άγιο. ΗΜΕΡΗΣΙΟΣ -18-2012.
Οι ακολουθίες διεξήχθησαν στον μεγαλοπρεπήωραιότατα αγιογραφημένο ναό από τον Πυργισιάνο αγιογράφο Ηλία Γιωργάτο, με την παρουσία τριώνμητροπολιτών, του Αλεξανδρουπόλεως Ανθίμου, τουΛέρου, Καλύμνου και Αστυπαλαίας ΛηξουριώτηΠαϊσίου Αραβαντινού και του βοηθού του Στεφάνου και του δικού μας Δημητρίου.
Πλήθος λαού Ελλήνων και Ρουμάνων και Σέρβωνκαι ιερέων. Θαυμάσιοι χοροί ιεροψαλτών, ο δεξιός με Αργοστολιώτες με μαέστρο τον Βασίλη Καλογερά και ο αριστερός με Ληξουριώτες με μαέστρο τον ΝικόλαοΒάλσαμο, δικηγόρο και μαέστρο της περίφημηςεκκλησιαστικής χορωδίας του Αγίου Γεωργίου του Καρύτση που έρχεται ειδικά για το πανηγύρι όπως κάνει και για άλλα. Φέτος έλειπε ο μεγάλος μαέστρος μας της Λυρικής Σκηνής Αγαθάγγελος Γεωργακάτος. Τουςκαμάρωνα γιατί έβαλα τα θεμέλια του μουσικού μεγάρουπου οικοδόμησαν, αφού είναι γνώστες της δύσκολης βυζαντινής μουσικής καθώς και της ευρωπαϊκής, μουσικών οργάνων και προπαντός είναι καλλίφωνοι και επιδέξιοι μαέστροι εκκλησιαστικών και λαϊκών χορωδιών.
Απολαύσαμε ακρόαμα μεγαλειωδών κεφαλληνιακών εκκλησιαστικών μελουργημάτων όπωςτο Κοντάκιο του Αγίου Γερασίμου «Ευχαρίστοις άσμασι» την οπερατική αυτή σύνθεση του μεγάλου ψάλτη και συνθέτη της κεφαλλονίτικης μουσικής Γεώργιου Σολωμού που απέδωσε σε υψηλούςμεταρσιακούς τόνους η χορωδία του Νίκου Βάλσαμου.
Στα πανηγύρια του Αγίου μας από πάντα προσκαλούνται και άλλοι μητροπολίτες κατά κανόνα γνώριμοι και φίλοι του εκάστοτε οικείου μητροπολίτη,και έτσι σπάνια συμβαίνει να βλέπουμε μητροπολίτες των άλλων νησιών του Ιονίου… Αυτή τη φορά προσκαλεσμένοι του Μητροπολίτη μας ήταν ο Αλεξανδρουπόλεως Άνθιμος και ο Λέρου και Καλύμνου Ληξουριώτης Παΐσιος Αραβαντινός με τον βοηθό τουεπίσκοπο Στρατονικείας Στέφανο στους οποίους ο μητροπολίτης μας παρεχώρησε τα πρωτεία και προεξήρχαν των ακολουθιών. Ο Άνθιμος, έψαλε θαυμάσια και κήρυξε αποβραδίς και την ημέρα.Πρόκειται για ένα ψηλόκορμο λεβεντάνθρωπο με γλυκιάμορφή και συμπεριφορά, καλλίφωνο και με καλλιεπήελληνικό καινοτόμο και στοχαστικό λόγο με τον οποίοεκφράζει με σαφήνεια την θεολογία, την ζωή και το ήθος της εκκλησίας και του Ελληνισμού με αναφορά στη σύγχρονη πραγματικότητα.
Ο Κεφαλλονίτης Παΐσιος Αραβαντινός -τον θυμάμαι από τη σχολή της Πάτμου- αεικίνητος,πρόθυμος και οξύνους είχε επιλεγεί από τον επίσηςΛηξουριώτη αρχοντάνθρωπο Μητροπολίτη ΡόδουΣπυρίδωνα Συνοδινό για πρωτοσύγκελος του και κατόπιν από το Πατριαρχείο για μητροπολίτης ΛέρουΚαλύμνου και Αστυπάλαιας. Σαν Δεσπότης έμεινε απλός, ανθρώπινος, λιτός. Συνοδευόταν από τον βοηθό του Επίσκοπο Στέφανο μια συμπαθή και ευγενική μορφή .
Πλήθος ιερέως κεφαλλονιτών αλλά και Ελλαδικώνκαθώς και Ρουμάνων έλαβαν μέρος στις Ακολουθίες που διεξήχθησαν με βυζαντινή χάρη κεφαλλονίτικο μπρίο και μεγαλοπρέπεια.
Οι προσκυνητές περίμεναν στη σειρά για να προσκυνήσουν το Άγιο Λείψανο. Μεταξύ αυτών γυναίκες κυρίως με λευκό μαντήλι στο κεφάλι, ήταν Ρουμάνες που κατά την εκκλησιαστική τάξη, που κρατούν οι Βόρειοι ορθόδοξοι, εισέρχονται στην εκκλησία με καλυμμένη την κεφαλή. Ρουμάνοι , Ρώσοι (των Ρώσων η πολιτική των ηγετών μας τελευταία δυσκόλεψε την κάθοδο) που κρατούν και βιώνουν τηνΟρθοδοξία που τους δώσαμε, αυτήν που εμείς χάνουμε,νοθεύουμε ή και πολεμάμε, κατακλύζουν όλο τον χρόνο το μοναστήρι.
Αλλά και ομόδοξοι Σέρβοι άνδρες, γυναίκες και παιδιά συρρέουν στον Άγιο. Η πολιτιστική και θρησκευτική παρουσία τους στο νησί μας καθιερώθηκε με τη χειροτονία και εγγραφή στο Μοναστήρι των Κηπουραίων από τον Μητροπολίτη Προκόπιο του Σέρβου Αμφιλοχίου Ράντοβιτς. Ο Αμφιλόχιος ελληνομαθής, σπουδαγμένος στην Ελλάδα και φιλέλληνας ανεδείχθη στην πατρίδα του σε καθηγητή πανεπιστημίου και μητροπολίτη Μαυροβουνίου. Η σχέση εδραιώθηκε επί δημαρχίας Α. Καλαφάτη το 1994και από τότε συνεχίζεται με την ανταλλαγή επισκέψεων, αδελφοποιήσεως πόλεων, εκδηλώσεων συλλόγων κλπ. Συντονιστής όλων αυτών ο γιατρός Βίκτωρας Ρουχωτάς ένας πρόσχαρος, έντιμος και εργατικός άνθρωπος που τον επέλεξαν οι Σέρβοι για πρόξενό τους και ο Πρόεδρος τους τον τίμησε για την προσφορά του στη προαγωγή της ελληνοσερβικής φιλίας.
Η λιτανεία έγινε προς το μεσημέρι μέχρι τον Πλάτανο που τραγούδησε ο Κεφαλλονίτης λαϊκός ποιητής «Πλάτανο πενταδάχτυλο και με βαθύ πηγάδι μας άφησες Γεράσιμε αιώνιο σημάδι». Πέντε φορές το χρόνολιτανεύεται ο Άγιος προς τον Πλάτανο και τα Αλώνια:15 Αυγούστου και 23 τ’ Αντιμήρι, 20 Οκτωβρίου και 26 του Αγίου Δημητρίου και την Κυριακή του Θωμά.
Η Λιτανεία λιτή, δεν έχει την τάξη και την επισημότητα των κερκυραϊκών ή Ζακυνθινών λιτανειών.Δύο μπάντες φέτος, Αργοστολιού και Ληξουριού, το Λύκειο Ελληνίδων, παιδιά από το σύλλογο ο Βάλσαμος που κρατούσαν τον Άγιο. Κατά τη Λιτανεία άνδρεςγυναίκες παιδιά ξαπλώνουν κατά γης για να περάσει από πάνω τους ο Άγιος. Παλιότερα πέφταν οι κουρλοί με τηνελπίδα να τους κάμει καλά Άγιος. Ήτανε και μια κατάρακεφαλλονίτικη «να περάσει ο Άγιος απάνουθέ σου» μετην έννοια να κουρλαθείς και να πας στον Άγιο για να γίνεις καλά. «Οι κουρλοί ήταν η δόξα του Αγίου» λέγαν παλιές οι καλόγριες εννοώντας ότι με όσους θεράπευε δοξαζόταν ο Άγιος.
Τώρα δε έρχονται κουρλοί, που δεν ήθελαν να πέσουν και τους ξάπλωναν με τη βία και αυτοίούρλιαζαν, βλαστήμαγαν και κτυπιόντανε, αλλά και ηρεμούσαν όταν περνούσε από πάνω τους ο Άγιος, και κάποιοι γινόντανε καλά. Τώρα αυτοί που πέφτουν είναιήσυχοι, ούτε φωνάζουν ούτε βρίζουν, μόνο μέσα τουςπροσεύχονται για προβλήματα ψυχολογικά και άλλα που έχουν, ενώ άλλοι πέφτουν για να πάρουν και την ευλογίατου Αγίου. Και είναι πολλοί, σειρά ατέλειωτη από την εκκλησιά μέχρι τον Πλάτανο, και στριμώχνονται έτσι που γίνεται δύσκολη η μεταφορά του Λειψάνου, μεαποτέλεσμα αναστάτωση και αταξία. Πολλές φορές εισηγήθηκα την μεταφορά με άλλο τρόπο έτσι που να αφήνεται περιθώριο στους ανθρώπους που πέφτουν να περάσει από πάνω τους και σαυτοί που τον μεταφέρουννα το κάνουν πιο άνετα…
Πριν χρόνια η Μιχαέλα μια νεαρή από τη Ρουμανίαήλθε και προσηλώθηκε καλόγρια στον Άγιο, μετά από αυτή ήλθε κι’ άλλη, κι’ άλλη και τώρα βρίσκονται πάνω από 10 νεαρές κοπέλες, σεμνές, εργατικές, έξυπνες, που πολύ γρήγορα έμαθαν να ψάλλουν ελληνικά και να μιλούν.
Αυτές έφεραν και τους δικούς τους, και τώραπλήθος Ρουμάνων ανδρών και γυναικών, ιερέων,μοναχών καταφθάνουν προσκυνητές στον Άγιο του οποίου τον βίο διαβάζουν από το μεταφρασμένο στα Ρουμάνικα βιβλίο του Πρωτοπρ. Κωνσταντίνου Γκέλη.Έχουν πολλή ευλάβεια και στον ιερέα σκύβουν με σεβασμό το κεφάλι για να τις αγγίξει να πάρουν ευλογία και του φιλούν το χέρι.
Προχωρούσα στη Λιτανεία με ένα Ρουμάνο ιερέα που κρατούσε στο χέρι ένα αγοράκι του 7-8 χρονών και ακολουθούσε ένα κοριτσάκι του με μαντήλι άσπρο στο κεφάλι. Παραδίπλα η παπαδιά του, μια λυγερόκορμη -κοπέλα θα την πω- με ένα ακόμη μωρό τους στο καρότσι, από τα εννέα που έχουν. Λεβέντης ο παπάς,στιβαρός, χαιρετιστήκαμε και ένοιωσα τη δύναμη του στο χαιρετισμό. Δυνατός στη πίστη του, δυνατός στηνοικογένειά του, τον λένε Mircea.
Σαυτούς τους λαούς δεν είμαστε ξένοι. Εκτιμούν το γεγονός ότι εμείς οι Έλληνες τους δώσαμε την Ορθόδοξηπίστη η οποία τους κράτησε σε δύσκολους χρόνους,αθεϊστικούς. Με αυτή την πίστη η οποία στηρίζει το πρόσωπο, την οικογένεια και την πατρίδα αντιστέκονται στη απειλή της παγκοσμιοποίησης που γεννήθηκε στην πολιτισμένη Δύση και απειλεί τα θεμέλια της κοινωνίας, με πρώτο τον ηγέτη της Υπερδύναμης του Βορρά ο οποίος αντιτάσσει και προβάλλει με καύχηση την εθνική και θρησκευτική ιδιαιτερότητα της Αυτοκρατορίας του,απεργαζόμενος το μεγαλείο της, την στιγμή που η Αγγλία αναβιβάζει στον αρχιεπισκοπικό θρόνο του Καντέρμπουρυ γυναίκα αρχιεπίσκοπο και η Ελλάδα καθιερώνει το γάμο των ομοφυλόφιλων.
Οι Αρχές μας, με εκπροσώπους πάντα της Κυβερνήσεως, παρούσες. Εισέρχονται στη εκκλησία παιανιζούσης της μπάντας για να ειδοποιηθούν οι υπήκοοι. Διασχίζουν τον διάδρομο και παρατάσσονται ο ένας δίπλα στον άλλο, βλέποντες όχι προς το ιερό, όπως είναι η τάξη, αλλά προς το πλάι ώστε να «θεώνται την δόξαν τους» οι υπήκοοι και να μπορούν να ανταλλάσσουν χειραψίες και να γλυκοχαιρετιώνται με τους εισερχομένους εκ των ιδίων.
Το άφθαρτο Λείψανο του ασκητή των Ομαλών, που αιώνες τώρα κινητοποιεί πλήθος ανθρώπων ομοφύλων και ετερόφυλων, ομοδόξων και ετεροδόξων για μεν τουςορθοδόξους αποτελεί θαύμα και ευεργεσία του Θεού για δε τους ετεροδόξους περίεργο και ακατανόητο ίσως παγανιστικό πίστευμα. Έχοντας απεμπολήσει την αγιαστική παράδοση της χριστιανικής πίστεως δεν μπορούν να κατανοήσουν και να δεχθούν την προβολή ενός νεκρού αφθαρτοποιημένου αγίου σώματος. Και εδώ δυστυχώς έρχονται κάποιοι από τους ξεναγούς ξένοι αλλά και ορθόδοξοι να επιβεβαιώσουν την αμφιβολία τους, κάνοντας λόγο για μούμια.
Πριν χρόνια το 1998 είχε κυκλοφορήσει ένας πεντάγλωσσος Χρυσός οδηγός -Yellow Pages-για την Κεφαλονιά που διανείμετο δωρεάν. Εκεί επισημάναμε στην αναφορά του στο μοναστήρι και στον Άγιο τα εξής:
Ελληνικά: «το ταριχευμένο σώμα του Αγίου Γερασίμου κείτεται σε γυάλινο φέρετρο μέσα στο παρεκκλήσι» (σ. 17)
Ιταλικά: Dopo la sua morte miracolosamente il suo corpo si mantenne e comme consequenza il monaco canonizzato (σ.15).
Aγγλικά: After he died he was canonized since his corpse didn’t decay (σ. 13).
Γερμανικά: Nach seinem Tod wurde er heiling gesprochen, da sein Leichnam auf wundersame Weise nicht verweste. Sein bis heute erhaltener Körper ruht in einem silbern Glassarg in der Kapelle. (σ.14)Μετάφραση: Μετά τον θάνατό του, αγιοποιήθηκε επειδή το σώμα του παρέμεινε ως εκ θαύματος άθικτο. Τα λείψανά του, που σώζονται μέχρι σήμερα, αναπαύονται σε ένα ασημένιο γυάλινο φέρετρο στο παρεκκλήσι.
Σουηδικά: Efter döden balsamerades kroppen och St Gerasimos ligger begravd i en glaskista kapellet.( σ.16)Μετάφραση. Μετά τον θάνατο, το σώμα ταριχεύτηκε και ο Άγιος Γεράσιμος θάφτηκε σε γυάλινο φέρετρο στο παρεκκλήσι.
Παρατηρεί κανείς ότι οι Έλληνες! και Σουηδοίαμφισβητούν την θαυμαστή αφθαρσία του Λειψάνου Του. Και καλά οι Σουηδοί δε έχουν αγίους, αλλά εμείς…
Καταγγείλαμε το γεγονός το οποίο έλαβε έκτασηκαι αναγκάστηκαν οι εκδότες να ζητήσουν συγνώμη διότι κατά λάθος γράφτηκαν αυτά, και να προσθέσουν μια ένθετη σελίδα στον οδηγό με διορθωμένο το κείμενο ως εξής: Το άφθαρτο και αναλλοίωτο σώμα του Αγίου Γεράσιμου κείτεται σε μεγάλη ασημένια λάρνακα μέσα εις τον καθολικόν (sic) της μονής. Μια εφημερίδαέγραψε Δεν απαλύνεται με κανένα τρόπο η διόρθωση του ψευδούς για τη φυσιογνωμία του Οσίου ΓεράσιμουΠροστάτου της Νήσου μας ….Το μόνο που επιβαλλότανήταν η απόσυρση όλων των αντιτύπων με εντολή της αρμόδιας Αρχής. Το θέμα υπάρχει και θα υπάρχει για κάθε Κεφαλλονίτη και για κάθε Ορθόδοξο Χριστιανό. Την επόμενη του καταστρεπτικού σεισμού του 1953 όλοι μαςαναθαρρήσαμε με τη είδηση ότι ο σεισμός σεβάστηκε τοΆγιο σκήνωμα του Οσίου Γερασίμου και την κανδήλα που παρέμεινε αναμμένη. Πως θα δεχθούμε σήμερα να κυκλοφορούν βιβλία με τέτοιο υβριστικό περιεχόμενο; ΤΑ ΧΡΟΝΙΚΑ 2 Ιουλίου 1998. Σε άλλη έκδοση 1999 το διόρθωσαν.
Και είχα γράψει τότε: Είναι ντροπή όμως για την Κεφαλονιά των Κεφαλλήνων μετά 420 χρόνια να παρουσιάζει σαν ταριχευμένο το σκήνωμα που λάτρεψε. Και αυτό όχι από πρόθεση αλλά από αφέλεια. Και τούτο είναι που μ’ ανησυχεί ότι χάθηκε από κάποιους εκείνη η ανατριχίλα που κυριεύει τη μάνα μου όταν αναφέρεται στον Άγιο. « Άνθραξ ο “της Κεφαλληνίας o πολύτιμος θησαυρός”» Εφημ. ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ 9 Ιουλίου 1998.
Ξαναθυμήθηκα το γεγονός γιατί σκέφτομαι τι ίσως ακούνε τα πλήθη των ετερόφυλων και ετεροδόξων που φέρνουν τα τουριστικά γραφεία στον Άγιο από κάποιους ξεναγούς….
