Η Κεφαλονιά, διατηρεί για πάνω από διακόσια χρόνια ένα έντονο ζωντανό οικοσύστημα με εφημερίδες και περιοδικά που απασχολούνται με τα γεγονότα, την πολιτική, την ιστορία, τον πολιτισμό και την κοινωνική ζωή. Η ειδησεογραφία και η αρθρογραφία που αποτυπώνεται μέσα από τις εφημερίδες και τα περιοδικά, επεκτείνεται με τα χειρόγραφα μανιφέστο έως και τις αρχές του 20ου αιώνα.
Ο σχολιασμός των γεγονότων σε συνδυασμό με την κοινωνική επιρροή που ασκούσε, διαμόρφωνε την ιστορία και τις πολιτικές και κοινωνικές συμπεριφορές, όπως η εφημερίδα του Μ. Αντύπα και οι διακηρύξεις των Ριζοσπαστών. Οι εφημερίδες, γίνονται η φωνή και γεννούν τα απελευθερωτικά κινήματα. Στον εθνικό αγώνα για την Ένωση αλλά και στην κάθε κοινωνική καταπίεσης αλλά και σε τοπικές κοινωνικά φαινόμενα, όπως ο αφορισμός του Λασκαράτου.
Η ειδησεογραφία, είχε γίνει το έδαφος, ώστε ο Κεφαλλήνας να διαπλάσει την κριτική και το ιδιοσυγκρασιακό σατυρικό του δαιμόνιο. Στο νησί, εκδίδεται η πρώτη και μοναδική καθημερινή σατυρική εφημερίδα « το Ζιζάνιον» του γνωστού Γ. Μολφέτα.Η ειδησεογραφία, δεν περιορίζεται στην κοσμική πρωτεύουσα και στα κέντρα του νησιού, αλλά επεκτείνεται και στα χωριά όπου διαθέτουν «νέα τους».
Οι Κεφαλλήνες επίσης, διαπρέπουν και στον εθνικό τύπο ήδη από τις αρχές του 1900. Ανδρ. Λασκαράτος, Ι. Αρσένης, Γ.Μολφέτας, Ε. Καββαλιεράτος. Εκδίδουν την εφημερίδα «Πατρίδος», «Ποικίλλη Στοά», « Ζιζάνιον» και «Ανατολή» αντίστοιχα. Αθηναϊκές εφημερίδες απαρτίζονται από μεγάλους δημοσιογράφους όπως ο Μ. Άννινος Καβαλιεράτος και ο Ν. Αραβαντινός που εργάζονται για την εφημερίδα «Αθήναι».
Κεφαλλήνες καλλιτέχνες και επιστήμονες, αποκτούν ενεργό δράση ατομικά αλλά και συλλογικά και γίνονται πρωταγωνιστές στον τοπικό τύπο.Ασκούν κριτική, σχολιασμούς, συμβάλλουν στην προβολή του νησιού και φέρνουν τους νέους κοντά στον πολιτισμό τους. Εφημερίδες, περιοδικά με κύριο το περιοδικό «Ηώς» και τουριστικοί οδηγοί, φέρνουν τον Κεφαλλήνααντιμέτωπο με την ιστορία του, την παράδοση αλλά και τις ευθύνες του για να κρατηθούν αυτές ζωντανές. Ο Δ. Λουκάτος μιλά για απουσία πολιτιστικού τουρισμού ήδη από το 1990, ενώ ο Αγγελοδιονύσιος Δεμπόνος ανησυχεί για την μετάδοση της παράδοσης στους νέους, σε άρθρο του το 1996.
Επομένως, οι εφημερίδες και τα περιοδικά γίνονται πηγή γνώσης και διατήρησης της πολιτιστικής ταυτότητας, φορείς κοινωνικοπολιτικών ιδεών, επιδρούν στην διαμόρφωση της κοινής γνώμης, ασκούν έντονη κριτικής και σχολιασμό σε σκάνδαλα και γεγονότα, θίγουν τα μείζονα προβλήματα της εποχής και αποτελούν, μέσο επικοινωνίας των γενεών αλλά έκφρασης των νέων. Οι εφημερίδες, ήταν το στιγμιότυπο της ζωής και του πνεύματος της Κεφαλονιάς, το φωτογραφικό αποτύπωμα της μνήμης στο σήμερα.
Ποτέ η φωνή της ειδησεογραφίας και της αρθρογραφίας δεν σταμάτησε να ηχεί στη Κεφαλονιά. Ακόμα και μετά τους σεισμούς του 1953, οι εφημερίδες ξεκινούν να επανεκδίδονται περίπου 10-20 μέρες μετά τον μεγάλο σεισμό.
Στη σύγχρονη πραγματικότητα, ο ρόλος και η δράση του τύπου έχει μεταβληθεί. Παρόλο που η αξίες και ο τρόπος μετάδοσης της πληροφορίας έχει αλλάξει, σαν κάτι να λείπει. Η Κεφαλονιά διαθέτει πάνω από οκτώ ενεργούς ιστότοπους ενημέρωσης, επιστημονικά περιοδικά, ημερήσιο φύλλο, ραδιοφωνικούς σταθμούς και ομάδες ενημέρωσης στα κοινωνικά δίκτυα. Μαζί με αυτούς, υπάρχουν άλλοι τόσοι «ζωντανοί αλλά μη ενεργοί» ιστότοποι που αναρτούν κατά περιόδους δημοσιεύματα όπως το ανανεωμένο lixouri.gr, ενώ υπάρχουν και άλλοι κυρίως με την μορφή ιστολογίων που είναι αδρανείς.Πλέον είναι πολύ πιο εύκολο να αποκτήσει κάποιος ένα μέσο ενημέρωσης από οικονομική πλευρά. Το ζήτημα πλέον είναι ποιοτικό και όχι ποσοτικό.
Τα κύρια ενεργά sites της Κεφαλονιάς αυτή τη στιγμή, διατηρούν μια αυτονομία αλλά κατά κύριο λόγο αναπαράγουν το ίδιο περιεχόμενο ειδήσεων.Ορισμένα περιέχουν και φωτογραφικό υλικό. Κανένα από αυτά όμως δεν διαθέτει στήλη νέων. Κανένα δεν αναρτά σχολιασμό από πολιτικό αναλυτή, πέρα από ορισμένα άρθρα που αναρτώνται, κανένα δεν πραγματοποιεί σε σταθερή βάση συνεντεύξεις για τα προβλήματα και τα νέα συμβάντα με τοπικούς παράγοντες, κανένα δεν θίγει προβλήματα της τοπικής πολιτικής δράσης των κομμάτων. Αυτόν τον ρόλο ασκούν εν μέρει διαδικτυακές ομάδες στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Μόνο μία ιστοσελίδα διατηρεί σατυρικό περιεχόμενο. Η τελευταία εφημερίδα που ασκούσε κριτική στα τεκταινόμεναενώ είχε συγκεντρώσει υλικό άρθρων από τον επιστημονικό, λαογραφικό, καλλιτεχνικό και πολιτικό κόσμο, ήταν η εφημερίδα Όστρια του Π. Καρούσου.Μια εφημερίδα που δέχτηκε τεράστια απήχηση αλλά και έντονη κριτική μαζί με εισαγγελικούς «σωφρονισμούς».
Η επιστημονική φωνή της Κεφαλονιάς, εκπροσωπείται από το περιοδικό «Κεφαλονίτικη πρόοδος» της Α. Βουτσινά και το περιοδικό Κυμοθόη της ένωσης φιλολόγων, περιοδικά με εξαιρετικό ποιοτικό δείκτη σε πανελλήνιο επίπεδο. Ιστορικές εφημερίδες όπως τα «Νέα Κεφαλονιάς και Ιθάκης» του Σ. Γαλιατσάτου φαίνεται ότι ανήκουν στο χρονοντούλαπο της ιστορίας, ενώ μόνο η εφημερίδα «Οδύσσεια» της Ευρ. Λειβαδάς Ντούκα, περιέχει διηγήματα και λογοτεχνικά τοπικά δημιουργήματα. Όσο για τους λαογράφους, αποτελούν είδη προς εξαφάνιση με κυρίαρχους εκφραστές τον Γ. Σωτ. Γαλανό και την Ρ. Γονατά Μουστάκη στη Παλική και στη Πύλαρο αντίστοιχα.
Και οι νέοι; Πέρα από τους ιστότοπους, οι νέοι έρχονται σε επαφή με το φυσικό τοπίο και τον τοπική ταυτότητα της Κεφαλονιάς, έχουν δημιουργηθεί λογαριασμοί προσωπικοί αλλά και σωματείων, στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, κυρίως στο Instagram. Αυτοί, είναι τα μέσα προβολής και επαφής τους με την πολιτιστική τους ταυτότητα. Γνωστότερος είναι ένας λογαριασμός για τους λάτρεις της Παλικής.
Η νέα γενιά που ασχολείται επιστημονικά με την ιστορία και τον πολιτισμό της Κεφαλονιάς, παρόλο το υψηλό επίπεδο και την εξαιρετική ποιότητα του έργου που παράγει, δεν προβάλλεται μέσα από τον τοπικό τύπο. Στο όχι μακρινό παρελθόν, το 1997, επιστήμονες, λαογράφοι, καλλιτέχνες, καταξιωμένοι αλλά και νεότεροι, μιλούσαν και έγραφαν, έφερναν κοντά τον λαό με την ταυτότητα του που ένιωθαν ότι είχε αρχίσει να χάνεται. Σε εφημερίδες όχι μόνο σε επιστημονικά περιοδικά. Και έτσι, είχε αναπτυχθεί ένας δίαυλος επικοινωνίας που μυούσε τους Κεφαλλήνες στις ρίζες και τον πολιτισμό τους. Τώρα, το ποιοτικό περιεχόμενο ανθρώπων που αγαπούν την Κεφαλονιά, όπως το έργο του Λ. Σιμάτου και του Χ. Μαρούλη είναι σχεδόν άγνωστα στη νεολαία μας, και σχεδόν διάφανα στον τύπο.
Ο τύπος της Κεφαλονιάς λοιπόν, το 2024, είναι ενεργός, ζωντανός και δραστήριος αλλά ασπρόμαυρος. Πρέπει να προσελκύσει νέο κοινό αλλά και να επαναπροσδιορίσει τον ρόλο του. Δεν αρκεί η αναδημοσίευση των άρθρων στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Πρέπει να αναπτύξει πολύπλευρο ρόλο και να χτιστούν νέες συνεργασίες. Απαιτείται να διαμορφώσει την προοπτική που θα του δώσει νέα πνοή και θα ενορχηστρώσει όλες τις πτυχές της ενημέρωσης και της αρθρογραφίας, σε ένα σύγχρονο περιεχόμενο. Το πιθανότερο ψηφιακό περιεχόμενο, εύκολα προσβάσιμο, σύντομο και περιεκτικό. Επίσης, τα μέσα ενημέρωσης χρειάζεται να ανοίξουν την βεντάλια των χρωμάτων τους, ώστε να αποκτήσουν μια μοναδική ταυτότητα, ώστε ο αναγνώστης να επιλέγει την εφημερίδα, το περιοδικό ή τον λογαριασμό επειδή τον αντιπροσωπεύει και του παρέχει κίνητρο ενημέρωσης, προβληματισμού και παρακίνησης. Αυτός ο συγκερασμός και ο επαναπροσδιορισμός του οράματος στον σύγχρονο τύπο της Κεφαλονιάς, θα δώσει τα εφόδια για μια ενημέρωση με ταυτότητα.
