Η εθνική επέτειος των Επτανήσων, είναι η Ένωση με το σύγχρονο ιστορικά ελληνικό κράτος. Η Ένωση, χώρισε την ιστορία των νησιών σε προ ενωσιακή και μετά- ενωσιακήπερίοδο. Έδωσε το στίγμα της ελληνικής συνείδησης στην ευρωπαϊκή αιχμή.
Ο αγώνας των ανθρώπων, η κοινή σύζευξη, η συνέργεια της πολιτικής και του αγώνα όλων των νησιών, δημιούργησε ισχυρά διπλωματικά και πολιτικά προβλήματα στην αγγλική διοίκηση, τόσα ώστε να θέλει να απαλλαγεί από αυτά.
Αυτή είναι η διήγηση της ιστορίας. Η ουσιαστική περιγραφή, αποτελεί την εξέλιξη μιας φυσικής συνέπειας. Μιας ασυνείδητης επιθυμίας και μιας αδιανόητης στρατηγικής. Ουσιαστικά, όλων αυτών που στήλωσαν και συνέργησαν στην συγκρότηση της εθνικής ταυτότητας. Πρόκειται για στρατηγικές, που δεν άφησαν να χαθεί η γλώσσα, η θρησκευτική παράδοση, η λαογραφία, η ιστορική μνήμη. Στην Κεφαλονιά, οι στρατηγικές αυτές, εφαρμόστηκαν σε κάθε επίπεδο. Αυτός είναι ο λόγος, που η Κεφαλονιά, είναι η αρχή του ριζοσπαστικού κινήματος αλλά και ο πυρήνας των πρώτων αγώνων απέναντι στο δικαίωμα της ελευθερίας της ταυτότητας και της αυτοδιάθεσης.
Στην Κεφαλονιά το 1848, διακηρύσσεται:
«Εις την Κεφαλληνίαν, άπαντες σχεδόν είμεθα ριζοσπάσται, σχετικώς δηλαδή ως προς την πολιτικήν κατάστασιν. Ας αναρπάσωμεν σύρριζα το σεσηπός και ξηρόν της πολιτείας μας δένδρον και ας αποκόψωμεν τας δηλητηριώδεις αυτού ρίζας, δια του πελέκεως της ελευθεροτυπίας, δια να φυτεύσωμεν αντ’ αυτού το νέον δένδρον, αυτόχθονον, δένδρον, Ελληνικόν, το οποίον άνθη και καρπούς αφθόνους να δώση, δια να μας χορτάση και κλώνους πολλούς με χλοερά φύλλα να βλαστήση, δια να μας επισκιάση. Εννοούμεν κάλλιστα τον προορισμόν μας, Ω φίλε, ελθέ την ημέραντου Ευαγγελισμού, ελθέ να μας συλλάβηςεπ’ αυτοφόρω και να ίδης την σημαίαν μας. Τότε θα μας ίδης όλους έχοντες φύλλονκαθημαγμένης – ναι – καθημαγμένης δάφνης εις τα στήθη μας και ατενίζοντες τους δακρυσμένους οφθαλμούς, προς εκείνα τα νέφη, όπου κείται η Ελλάς μας» (Εφημ. «Φιλελεύθερος», 1848, αρ. Φυλ. 2).
ΤΟ κείμενο της Θ ΙΟΝΙΟΥ ΒΟΥΛΗΣ ΤΟΥ 1850, που υπέβαλλαν οι Ριζοσπάστες για την Ένωση, περιγράφει τον εθνικό και μόνο στόχο του Ριζοσπαστικού Κινήματος. Οι Ριζοσπάστες βουλευτές της Θ΄ Βουλής ήταν: Γεράσιμος Λιβαδάς, Σταμάτιος Πυλαρινός, Ιωάννης Τυπάλδος – Δοτοράτος, Ιωσήφ Μομφερράτος, Γεώργιος Τυπάλδος – Ιακωβάτος, Ηλίας Ζερβός – Ιακωβάτος, Α. Δεσύλλας – Σιγούρος, Τηλέμαχος. Παΐζης, Ναθαναήλ Δομενεγίνης, Φραγκίσκος Δεμενεγίνης, Χριστόδουλος Ποφάντης. Ανέφερε το κείμενο: «Επειδή η ανεξαρτησία, η κυριαρχία και η εθνικότης εκάστου λαού είναι δικαιώματα φυσικά και απαράγραπτα. Επειδή ο λαός της Επτανήσου, απαρτίζωνμέρος αναπόσπαστον της Ελληνικής φυλής, στερείται σήμερον της πραγματικής απολαυής και εξασκήσεως των τοιούτων δικαιωμάτων. Επειδή προς τοις άλλοις, εξέλειψαν πλέον αι αφορμαί, ένεκα των οποίων ετέθη υπό την Αγγλικήν Προστασίαν, δυνάμει συνθήκης εις την οποίαν ποτέ έδωκε συγκατάθεσιν.Επειδή τέλος μερίς τις της Ελληνικής φυλής, εις την οποίαν ανήκει δηλαδή η απελευθερωμένη Ελλάς, απέκτησε τα κυριαρχικά και εθνικά αυτής δικαιώματα.Δι όλα ταύτα η πρώτη ελευθέρα Βουλή των αντιπροσώπων της Επτανήσου,Διακηρύττει: Ότι η ομόθυμος, σταθερά και αμετάτρεπτος θέλησις του επτανησιακού λαού, είναι η ανάκτησις της Ανεξαρτησίας του, και η Ένωσις αυτού με το λοιπόν έθνος του, την απελευθερωμένη Ελλάδα. Η παρούσα διακήρυξις θέλει διαβιβασθή δια διαγγέλματος της Βουλής προς την Προστάτιδα Δύναμιν, όπως δια των αρμοδίων μέσων, διακοινώση αυτήν και εις τας λοιπάς της Ευρώπης δυνάμεις, δια να ενεργήσωσιν ομού προς ταχείαν αυτής πραγματοποίησιν».
Οι άνθρωποι, διαμόρφωσαν την ιστορική τους συνέχεια, μέσα από τον αγώνα τους. Η Ένωση, ήταν ίσως ήσσονος στόχος. Η αλήθεια, βρίσκονταν σε μια πιο βαθιά επιθυμία. Σε μία ιδέα που ο λαός άρχισε να κατανοεί, βιώνοντας την αξία της παράδοσης και της ιστορικής του μνήμης. Μέσα από την κατανόηση αυτής της μεγάλης αξίας, της αξίας της ταυτότητας και της εθνικής ιδιοσυγκρασίας, η ανάγκη για ελευθερία, αυθόρμητα εκφράστηκε.
Ένωση, σημαίνει σύζευξη, σύνδεση εθνικής ταυτότητας. Ταυτότητας που δεν πέθανε. Με όραμα ελληνικό. Με στρατηγικές ισχυρές που κράτησαν ζωντανή τη γλώσσα και την συνείδηση των Κεφαλλήνων. Διότι παρόλο που η εθιμικές και κοινωνικές συμπεριφορές των Κεφαλλήνων ήταν ξεκάθαρες, ωστόσο, η ουσία τους, ήταν αδιανόητη.
Στη Κεφαλονιά, ο αγώνας, η στρατηγική, η συναισθηματική παρόρμηση, έγινε πιο κυρίαρχη από την ισχυρή γεωλογία της περιοχής. Οι άνθρωποι, καθόρισαν τις συνθήκες και χρησιμοποιώντας αυτές όταν τους επιτράπηκε, διαμόρφωσαν, ένα έδαφος διεκδίκησης. Έτσι, η αγγλική διοίκηση δεν είχε να τα βάλλει με εξεγερμένους, αλλά, με μια έμπειρους πολεμιστές που δεν βγήκαν σε μικρούς πολέμους, αλλά εφάρμοσαν στρατηγική μάχης. Και με το πλεονέκτημα του εδάφους, κατάφεραν να δημιουργήσουν ανυπέρβλητα προβλήματα στους κατακτητές.
Επομένως, δεν μιλάμε για αντάρτικό, ούτε για λαϊκή επανάσταση.
Οι εσωτερικές ανατροφοδοτήσεις στην πορεία της διεκδίκησης, διαμόρφωσαν εστίες στην Ζάκυνθο και μετέπειτα στη Κέρκυρα. Πιο δύσκολα στη Κέρκυρα, διότι η οργανωτική δομή του κράτους και οι παρακαταθήκες ήταν πιο αυστηρές. Ως ενεργητική συμπεριφορά, η διεκδίκηση για την Ένωση, είχε και συγκρούσεις. Το ριζοσπαστικό κίνημα, χτυπήθηκε. Η διεκδικήσεις παραγκωνίστηκαν. Ωστόσο, το όραμα, υλοποιήθηκε.
Το όραμα της Ένωσης, μετά το 1864, μετεξελίχθηκε σε ιστορία;
Τι σημαίνει για τους Επτανήσιους σήμερα, η ένωση τους με το νέο ελληνικό κράτος το 1864;
Το όραμα στην ιστορική στιγμή του σήμερα, είναι αδιανόητο και ακατάληπτο. Ουσιαστικά, είναι ανύπαρκτο και ασύλληπτο. Για αυτό, μιλάμε για διαρκή πτώση των αξιών και των παραδόσεων. Χάνονται οι πυρήνες και άρα και η έκφρασή τους. Η ιστορική μνήμη , η μελέτη και η αποφυγή του θανάτου της παράδοσης, είναι το ισχυρό όπλο που θα μπορεί να διαμορφώσει μια ισχυρή παρουσία των Επτανήσων στο χώρο, στην ιστορία και στην ουσία της ταυτότητάς τους.
