ΜΕ ΕΝΑ ΝΟΜΟ ΚΙ ΕΝΑ ΑΡΘΡΟ!
Η Ελλάδα, μια χώρα που μέχρι πρόσφατα αγκάλιαζε τους ταξιδιώτες με αυτοκινούμενα, με έναν νέο νόμο αποφάσισε να τους μετατρέψει σε ανεπιθύμητους επισκέπτες. Με μία πρόχειρη και ασαφώς διατυπωμένη διάταξη, ο νόμος 5170 βάζει ουσιαστικά τέλος σε μια ολόκληρη κουλτούρα — του vanlife, της ελευθερίας, της βιώσιμης και ανεξάρτητης μετακίνησης. Τουρισμός εναλλακτικός, αυθεντικός, που γεφυρώνει τη φύση με τον πολιτισμό, δέχεται τώρα ένα θεσμικό πλήγμα. Και όλα αυτά… με ένα μόνο άρθρο.
<
του Άκη Τεμπερίδη
Η επίμαχη διάταξη βρίσκεται στο άρθρο 27, παρ. 2 του νόμου 5170 (ΦΕΚ 5/Α/20.01.2025), και απαγορεύει ρητά την εγκατάσταση σκηνών και τη στάθμευση ρυμουλκούμενων, ημιρυμουλκούμενων και αυτοκινούμενων τροχόσπιτων σε αρχαιολογικούς χώρους, παραλίες, αιγιαλούς, παρυφές δημόσιων δασών και – το πιο ασαφές και ανησυχητικό – “εν γένει κοινόχρηστους χώρους”.
Ποιος όμως ορίζει τι είναι “κοινόχρηστο”; Ποιος διαχωρίζει τη στάθμευση από την κατασκήνωση; Ποιος ερμηνεύει πότε ένα όχημα είναι παράνομα παρκαρισμένο, αν δεν υπάρχει σχετική σήμανση; Ο νόμος, όπως διατυπώνεται, στερείται σαφήνειας, πρακτικής εφαρμογής και σεβασμού στους χιλιάδες ανθρώπους που έχουν επιλέξει μια ζωή ή έναν τρόπο διακοπών πιο κοντά στη φύση, πιο κοντά στην κινητικότητα.
Τι πραγματικά αλλάζει με τον Νόμο 5170:
- Δεν απαγορεύεται μόνο η διανυκτέρευση δίπλα στην παραλία ή σε φυσικούς χώρους, αλλά και η απλή στάθμευση για λίγες ώρες.
- Ακόμα και αν κάποιος ιδιώτης έχει χώρο στο κτήμα του και θέλει να φιλοξενήσει δύο φίλους με camper, απαγορεύεται.
- Οι κοινόχρηστοι χώροι, δηλαδή δημοτικά πάρκινγκ, πάρκα, ακόμη και δρόμοι, μπαίνουν στο στόχαστρο.
Και όλα αυτά όταν τα αυτοκινούμενα πληρώνουν τα ίδια τέλη κυκλοφορίας με τα ΙΧ, τηρούν τις προδιαγραφές ΚΤΕΟ, δεν διαφέρουν τεχνικά από ένα SUV με καμπίνα ύπνου. Πού σταματά η “τάξη” και πού ξεκινά ο αποκλεισμός;
Μια εχθρική αντιμετώπιση σε μια αυξανόμενη κοινότητα
Η Ελλάδα γυρνά την πλάτη όχι μόνο στους Έλληνες ιδιοκτήτες αυτοκινούμενων, αλλά και στους δεκάδες χιλιάδες Ευρωπαίους vanlifers, digital nomads και συνταξιούχους που φέρνουν πλούτο, σεβασμό στο περιβάλλον και ζωντάνια στις τοπικές κοινωνίες – ιδιαίτερα εκτός της τουριστικής αιχμής.
Το vanlife δεν είναι ασυδοσία. Είναι επιλογή ζωής. Δεν είναι κατάληψη. Είναι μετακίνηση. Δεν είναι ανομία. Είναι ελευθερία με κανόνες.
Μια απλή λύση: Προσαρμογή, όχι απαγόρευση
Αντί για καθολικές απαγορεύσεις, προτείνουμε:
- Σαφείς ζώνες στάθμευσης (camper stops) με βασικές υποδομές.
- Επιτρεπόμενη στάθμευση με χρονικά όρια: 24–48 ώρες σε περιοχές υψηλού ενδιαφέροντος.
- Διαχωρισμός στάθμευσης από διανυκτέρευση με χρήση πινακίδων και ελεγκτικών μηχανισμών.
- Αναγνώριση της κινητής φιλοξενίας (ένα camper δεν είναι “κατασκήνωση”).
Αντι να κόβουμε το κεφάλι, ας θεραπεύσουμε τον πονοκέφαλο.
Η διάταξη “εν γένει κοινόχρηστοι χώροι” είναι τόσο αόριστη και εξουσιοδοτική, που αφήνει το περιθώριο για αυθαίρετες ερμηνείες και αχρείαστη στοχοποίηση. Μια απλή τροπολογία θα μπορούσε να αλλάξει το τοπίο:
“Η στάθμευση αυτοκινούμενων τροχόσπιτων απαγορεύεται σε προστατευόμενες περιοχές, εκτός αν υπάρχουν κατάλληλες υποδομές φιλοξενίας, και περιορίζεται χρονικά σε κοινόχρηστους χώρους που εξυπηρετούν τη στάθμευση ΙΧ, χωρίς πρόκληση όχλησης.”
Η Ελλάδα δεν αντέχει άλλη απομόνωση, άλλη καχυποψία, άλλη αποστροφή προς το καινούριο. Οι αυτοκινούμενοι δεν είναι εχθροί. Είναι ταξιδιώτες, είναι φιλοξενούμενοι, είναι πολίτες του κόσμου.
